Kafa Derisinde Kızarıklık Hangi Nedenlerle Olur?

Kafa derisinde kızarıklık özellikle ense kısmında daha sık rastlanan bir deri hastalığıdır. Kızarıklık denilince akla deride egzama gelir. Egzama vücudun her yerinde görülebilen bir cilt rahatsızlığıdır, yapısı gereği en sık rastlanan yerlerden biriside kafa derisidir.

Kafa Derisinde Kızarıklık Neden Olur?

Tek sebep söylemek mümkün değildir bunun yanı sıra kesin sebep belirlenemeyebilir de. Akla şu sebeplerin olabileceği gelmelidir;

Alerji; bu alerji yenilen bir gıdaya bağlı olabildiği gibi kullanılan herhangi bir saç ürününe (boya, şampuan, wax, jöle, krem vs) karşı da olabilir.

Seboreik dermatit; yağlı egzama da denir, bir tür egzamadır ve en sık rastlanan sebep denilebilir.
Stres; daha çok egzamanın azması şeklinde etki eder bu sebeple stres şikayetlerin artmasına neden olabilir.

Mantar; seboreik dermatitte % 60 a kadar rastlanan bir sorundur. Etken olarak malessezia furfur adlı mantar karşımıza çıkar. Normalde kafa derisinde bu mantardan vardır, zarar vermeden (saprofit) burada yaşar ancak çeşitli sebeplerle malessezia furfur yoğunluğu artarsa deride kızarıklığa neden olur.

Yağlanmada artış; bu da dermatitin bir türü gibidir, yağlanma genellikle tek başına olmaz deride kızarıklık da eşlik eder.

Tahriş; Alerjiden farklı bir deri sorunudur, kullanılan ürünlere karşı hassasiyeti olan kişilerde bu ürünler tahrişe neden olabilir, tahriş de kırmızılığın artmasına neden olur.

Kuaförlük hizmetleri; Yukarıda belirtilen çeşitli ürünlerin kullanımı veya farklı uygulamalar da neden olabilir.

Baş biti; Normalde kızarıklığa neden olmaz ama aşırı kaşıntıdan dolayı olabilir.

Kortizonlu losyon, krem veya solüsyon kullanımı; kortizon lokal olarak uygulandığı bölgede kılcal damarlarda artışa ve deride incelmeye neden olabilmektedir.

Kafada Kızarıklık ve Kaşıntı

Aslında kaşıntı, kepek, minimal acı veya ağrı hastaların çoğunda birlikte görülen şikayetlerdir. Yukarıda yazılan nedenlerin neredeyse hepsi değişik düzeylerde bu tür şikayetlere neden olabilmektedir. Sorun temelden çözüldüğünde mesela mantar yok edildiğinde tüm şikayetler birlikte düzelir.

Kafada Kızarıklık ve Saç dökülmesi

Saç dökülmesi nedenleri sayıldığında akla ilk AGA (andro genetik alopecia, erkek tipi dökülme, ailesel dökülme) akla gelir ve bunların hepsi aynı sorunun farklı isimleridir. AGA erkeklerde görülen dökülmelerin % 95 inden kadınlarda görülen dökülmelerin % 50 sinden sorumludur.

Kafa derisinde kızarmaya neden olan sebeplerin en sık görüleni yağlı egzamada da dökülme görülebilir ama seyrek sebeplerdendir. Hastalar genellikle fazla yağlanmanın dökülme yaptığını düşünürler veya saç analisti denilen kişiler genellikle “yağ gözenekleri tıkamış” dese de asıl sorun derideki sorunun saçların köklerine zarar vermesinden kaynaklanmaktadır. Egzama tedavi edildiğinde dökülme durur ve üzerinden çok zaman geçmediyse dökülenlerin önemli bir kısmı geri çıkar. Tabi şunu da unutmamak gerekir kızarıklığı olan kişide de ailesel yani hormonal dökülme olabilir. Burada şöyle bir çelişki ortaya çıkmaktadır erkek tipi saç dökülmelerinde kullanılan sprey formundaki ilaçlar kızarıklığın ve birlikte olan diğer şikayetlerin artmasına neden olabilir, artma olursa sprey kullanımı durdurulmalı ve mümkünse Xpecia Tablet benzeri ağızdan tedavilere devam edilmelidir.

Kafa Derisinde Kızarıklık Nasıl Geçer?

Bütün sağlık sorunlarında olduğu gibi burada da öncelikle sebep bulunmaya çalışılmalı ve bulunduysa ortadan kaldırılmalıdır.

Alerji yaptığını bildiğiniz ya da yapabileceğini tahmin ettiğiniz ürün varsa kullanmayın.

Seboreik dermatit varsa climbazol içeren şampuan kullanın, sorun şiddetliyse ve climbazol içeren şampuanlar beklediğiniz kadar etkili olmadıysa ek olarak kortizon içermeyen Dermotto losyon veya kortizonlu losyonlardan birini kullanın. Kortizonun yan etkileri sebebiyle bir haftadan daha uzun süre kullanmamanız önerilir.

Stresle mücadele edin ve özellikle de sorununuzu çok duyumsamamaya çalışın yoksa kısır döngüye girersiniz.

Mantar; Yukarıda belirtildiği gibi yağlı egzamaların önemli kısmı mantar kaynaklıdır, kafa derisindeki mantar dengesini lehinize çevirmek için günlük kullanıma uygun climbazol adlı mantar öldürücü içeren şampuan kullanın.

Yağlanmada artış; Çok aşırı değilse yukarıda yazılan önlemlerle düzelir ama aşırı yağ salgısı varsa zoretenin adlı ilaç kullanılabilir ancak bu ilaç dermatolog kontrolünde kullanılır çünkü karaciğerde yan etki yapabilmektedir.

Başlatıcı faktör olarak kuaförlük hizmetlerini ya da tahriş edici ürünleri suçluyorsanız uygulamalardan vazgeçin.

Kafa Derisi Yağlanması Nasıl Geçer?

Genellikle kızarıklıkla birliktedir ve yaklaşık aynı nedenlerle oluşur. Yani eşlik eden egzama da vardır. Seyrek olarak bazı kişilerde egzama olmadan da aşırı yağlanma olabilir. Hafif yağlanmada yağlanmaya etkili şampuanlar yeterli olabilir. Yağlanma ve kızarıklık çok belirginse yukarıda belirtilen climbazollü şampuan ve Dermotto losyon kullanılmalı ya da seboreik dermatit olup olmadığının netleşmesi için dermatoloji uzmanına muayene olmak doğru olur.

Kafa Derisinde Kızarıklık ve Pullanma, Kabuklanma

Normalde cilt sürekli yenilenen bir organdır. Yenilenme üstteki ölü tabakanın dökülmesi alttan yeni genç tabakaların gelmesidir. Bu değişim 20-40 günde bir tekrarlar. Genellikle bu değişim hafif kepek şeklinde hissedilir. Ancak sedef, seboreik dermatit gibi hastalıklarda bu değişim hızı arttığı 20-40 gün değil de bir haftaya kadar düştüğü için pul pul kabuklanma olur. Yani abartılı kabuklanma varsa özellikle sedef hastalığı (psöriazis) olabileceği düşünülerek kesin teşhis için cildiye uzmanıyla görüşülmelidir. Bu şekilde kabuklanmalar sıradan şampuanlarla düzelmez. Günlük şampuan olarak climbazollü şampuanlar tercih edilmelidir.

Kafa Derisi Neden Kaşınır?

Aslında yukarıda bahsedilen kızarıklık, kabuklanma, ıslaklık hissi ve aşırı kepek gibi durumların hepsi kaşınmaya neden olur çünkü hepsi birer deri hastalığıdır ve deriyi hassaslaştırır. Tedaviyle kaşınma da düzelir. Bunun yanı sıra alerji, kepek, tahriş ve bit gibi sorunlar da akla gelmelidir.

Kafa Derisinde Sivilce

Ense bölgesinde daha sık rastlanır, bazen yatarken ağrıya da neden olabilir. Kıllı bölge olduğu için burada çıkan sivilceler daha çok kıl dibi iltihabıdır. Bölgenin çok iyi kanlanması sayesinde sivilceler kısa sürede kendiliğinden geçer ama yenileri çıkar. Seyrek olarak bu sivilceler yaygınlaşır ve büyüyerek derinleşir.

Sivilce derin iltihap halini alırsa saç köklerine zarar vererek kalıcı dökülmeye neden olabilir. Sivilcelenmenin çok yoğun olduğu dönemde ağızdan antibiyotik almak gerekebilir.

Saç ekimi sonrası sivilce çıkması çok farklı bir yolla oluşur ve ayrı sayfada incelenmiştir.

Saç Ekimi Sonrası Kızarıklık

Burada sorun tamamen farklıdır, aslında sorun değil tam tersi olması gereken iyi bir şeydir. Bütün yaralanmalarda olduğu gibi ekimden sonra da bölgede değişik reaksiyonlar başlar. Saç ekiminde de açılan binlerce kanal ciddi bir yaralanmadır.

Yaralanan yeri vücut çabuk iyileştirilmesi, mikroplara karşı savunmanın arttırılması gereken bir yer gibi algılar ve bunları gerçekleştirebilmek için o bölgeye giden damarları genişleterek hatta yeni kılcal damarlar oluşumu (revaskülarizasyon) sağlayarak gelen kan miktarını 8 katına kadar arttırır. Bölgedeki kanlanma artışı kızarıklık olarak görülür. Konunun başında belirttiğimiz gibi yaralanma alanına gelen  kanın artması bir çok avantaj sağlar.

Bu avantajlar;

Savunma hücreleri de arttığı için iltihaplanma riski azalır.

Kanla gelen vitamin, mineral, protein gibi maddelerin artışı etraf doku ve kıl köklerinin (greft – follikül) daha iyi beslenmesini sağlar.

Bir süre vücut dışında kalan greftlerin oksijensizlikten ölme ihtimali vardır, gelen kan miktarının artması greftlere gelen oksijen miktarını da arttırarak daha çok greftin canlı kalmasını sağlar. Özetle saç ekiminden sonra görülen derideki kırmızılık sizi korkutmasın tam tersi olumlu etkilerinden dolayı rahat olun.

Kaynak:

Naldi, L., & Rebora, A. (2009). Seborrheic dermatitis. New England Journal of Medicine, 360(4), 387-396.

Gupta, A. K., Madzia, S. E., & Batra, R. (2004). Etiology and management of seborrheic dermatitis. Dermatology, 208(2), 89-93.

Kim, G. K. (2009). Seborrheic dermatitis and malassezia species: how are they related?. The Journal of clinical and aesthetic dermatology, 2(11), 14.

Dessinioti, C., & Katsambas, A. (2013). Seborrheic dermatitis: etiology, risk factors, and treatments:: facts and controversies. Clinics in dermatology, 31(4), 343-351