Saça Dair Her Şey Saç dökülmesi başta olmak üzere saçkıran, kepek ve diğer saç sorunları ile saç ekimine dair merak ettiğiniz her şeyi bulabileceğiniz bir sitedir.
Saç ekimi sonrasında saç kökleri yerine yerleşene kadar bazı hususlara dikkat edilmelidir. Bu sayede ekim sonrasında yaşanacak saç kayıpları ve dökülmeler önlenebilir. Bu yazımızda Saç Ekimi ve Saça Dair Her Şey kitabının yazarı Op. Dr. Atilla Kaya tarafından saç ekimi sonrasında dikkat edilmesi gereken hususlar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
Saç Ekiminden Sonra Nasıl Yatılır?
İşlemden sonra ilk dikkat edilmesi gereken şey nasıl yatılacağıdır. Kökler yerine kaynamadığı için dokunmakla çıkacak kadar hafif tutunmaktadır. Gece uyurken yaklaşık 5 kilo olan kafanın ağırlığı ile zarar görme ihtimali vardır. Diğer taraftan yapılan onlarca iğne, açılan yüzlerce delik ve verilen bol miktarda serum sebebiyle kafanın şişmesi kaçınılmazdır. İşte yatış pozisyonu yüz bölgesinde oluşacak şişliği de etkileyebilir. Farklı kliniklerin farklı yatış pozisyonu önerisi olabilir bu doğaldır. İlk gece hiç yatmayın diyen de vardır. En mantıklı yaklaşım biraz sert yastıkta hafif oturur pozisyonda yastık boyna yaslanmış ve kafa hafif arkaya devrik şekilde yatmaktır. Böylece uykuda yan dönerek ekim alanına zarar verilmemiş olunur. Yine enjekte edilen sıvı yüze doğru daha az akacağı için şişliğin daha az olmasını sağlar. Donör alandan hafif kanlı sıvı sızıntısı olacağından yastık kirlenmesin diye bir tarafı naylonla kaplı örtü kullanılabilir ancak oluşacak kirlilik yıkamayla temizleneceği için önemsenmeyebilir de. İkinci gecede kökler biraz daha tutunmuş olacağı için normal yatış pozisyonuna geçilebilir.
Saç Ekimi Sonrası Sigara
Ekimden sonra hastaları daha doğrusu sigara bağımlısı hastaların ikinci sorunu sigara içmektir. İşlemden dolayı saatlerce sigara içmediği için canı sigara isteyen kişi bunu ısrarla sorar.
Bilindiği gibi sigaranın binlerce zararı vardır ve içilmemelidir ama ekimden sonra bırakma stresi de hastayı rahatsız etmektedir. Sigaranın dumanında çok sayıda zararlı madde vardır bunlar arasında ekimle ilgili olan sadece karbon monoksittir ve akciğerden kana geçer. Karbon monoksitin kana bağlanma gücü oksijenin 200 katıdır ve kana oksijen bağlanmasını engelleyerek azaltır. Kandaki oksijen azaldığında köke giden oksijen de azalır ve bu da kök ölümüne neden olabilir. Bu ihtimal küçük bir ihtimaldir ama önemsenmesi gereken bir durumdur.
Sigara konusunda en doğru yaklaşım şudur; sigaranın içinde bağımlılık yapan tek madde nikotindir ve nikotinin tamamı ağız içinden emilir. İşlem sonrası sigara içmemek en doğrusudur ama içilecekse dudak tiryakisi gibi dumanın ağızdan üflenmesi kökün zarar görmesini engeller.
Yani saç ekiminden sonra sigara içilecekse ağızdan üflenerek nikotin ihtiyacı karşılanabilir ve bu şekilde kökün oksijenlenmesine engel olunmaz.
Saç Ekimi Sonrası Kaşıntı
Genellikle ertesi gün başlayıp iyileşme tamamlanıncaya kadar devam eden can sıkıcı ama hayati önemi olmayan bir şikayettir. Bazen kişiyi deli edecek kadar olabilmektedir. Antihistaminik denilen kaşıntı önleyiciler pek işe yaramaz. Kaşımaksa kökleri yerinden çıkarabilir. Köklere zarar vermeden kaşıntı hissini azaltmak için en doğru yaklaşım işaret parmağının iç kısmı yani yumuşak kısmıyla fıske vurmaktır. Küçük vurma hareketi kaşıntıyı yatıştırırken köklere zarar vermez. İkinci günden sonra temizlik yapıldığında kaşıntı kendiliğinden azalmaya başlar. Özellikle saç ekimi sonrası temizlik için üretilen Postop Set içerindeki cilt yatıştırıcılar sayesinde kaşıntıyı hızla azaltır.
Saç Ekiminden Sonra Yıkama
Özellikle ilk banyo önemlidir, her klinik olmasa da bir çok klinik ilk yıkamayı kendi yapar ama yurt dışından veya şehir dışından gelip de geri dönmek zorunda olanlar kendileri yıkamak zorunda kalır. İlk 3 gün kök neredeyse hiç tutunmamıştır ve küçük travmayla bile yerinden çıkabilir. Okşama, köpürtme ve yıkama hareketleriyle dökülmese de dikkatli davranmak gerekir.
Eskiden yıkama öncesi kabukları yumuşatmak için normal cilt nemlendiriciler kullanılırdır yumuşadıktan sonra da şampuan kullanılırdı. Son yıllarda saç ekimi sonrası yıkamaya özel olarak geliştirilmiş Postop Set kullanılmaktadır Saç ekim merkezlerinin çoğu ilk yıkamada bu seti kullanmakta ve sonrası hastanın kullanması için reçete etmektedir.
Postop Set te iki ürün bulunmaktadır ve en büyük özelliği şampuanın bebe şampuanı içeriğine benzer içerikte olması yani zararlı madde içermemesi ve daha da önemlisi içeriğinde klorheksidin içermesidir. Klorheksidin uygulandığı alandaki mikropları % 99.9 oranında öldürmektedir. Bu mikrop öldürücü sayesinde ekim bölgesinde iltihap gelişme riski minimuma düşmektedir.
Setteki bir diğer ürün ise yıkamadan önce kullanılan jel dir. Köpük şampuana benzer şekilde içeriğinde klorheksidn bulunur ve mikro arındırmada çok etkilidir. Asıl kullanım amacı kabukları yumuşatmaktır ve su gibi yapısı sayesinde en iyi yumuşatma etkisine sahip üründür.
Jelin içeriğindeki diğer bitkisel aktifler; yara iyileşmesini hızlandırır, ödemi azaltır, dokunun beslenmesini sağlar.
Saç ektirdiyseniz sıradan cilt nemlendirici ve sıradan şampuan değil üzerinde bilimsel çalışmalar yapılarak ve sadece saç ekimi sonrasına özel olarak formülize edilerek geliştirilmiş Postop Set i araştırmadan ne kullanacağınıza karar vermeyin. Hele hele ekim yaptırdığınız yerin satmaya çalıştığı astronomik fiyata satılan şampuana asla para vermeyin.
Saç Ekiminden Sonra Cinsellik
Saç ekiminden sonra cinsel ilişkiye ne zaman girilir sorusu özellikle yirmili yaşlarda ekim yaptıranların sık sorduğu sorulardandır. Ekim yaptıran kişilerin çoğunlukla genç insanlar olduğu düşünülürse bu sorunun da sık sorulacağı tahmin edilebilir. Bazı klinikler uzun süreler cinsel perhiz önerse de yani cinsel ilişkiyi yasaklasa da bunun hiçbir anlamı yoktur. Heyecana kapılıp ekim bölgesini bir yerlere sürtmemek veya çarpmamak koşuluyla işlem yapıldığı gün bile cinsel ilişkiye girilebilir, hiçbir sakıncası yoktur.
Sırt üstü yatarken donör alan yastığa gelecektir ama donör alanın zarar görme ihtimali yok denecek kadar az olduğu için bu bölgeyi korumaya gerek yoktur. İlişki esnasında ağrı olabilir, katlanmaktan başka yolu yoktur.
Saç Ekiminden Sonra Tıraş
Ensenin rastgele tıraş edilmesi, şok dökülme sebebiyle düzensiz uzama, bazı bölümlerin hiç tıraş edilmemesi gibi sebeplerle ekimden 1-2 hafta sonra hoş olmayan bir görüntü ortaya çıkar. Belli bir düzen sağlamak isteyen kişiler tıraşla düzeltmek isterler.
Her ne kadar bazı klinikler altı ay, bazıları 2 ay “tıraş olmayın” dese de 12. Gün ekilen saçların tutunma gücü doğalda var olan saçlarla yaklaşık aynı güçle dokuya tutunmuş olur yani iyileşme iki haftada tamamlanır. 2 haftadan sonra saçınızı cımbızla çekseniz bile normal saçınızı cımbızla çekilmiş gibi geri çıkar. İstenilen şekilde tıraş olunabilir.
Saç Ekimi Sonrası İltihap
Bütün cerrahi girişimlerden sonra en korkulan olay enfeksiyon gelişmesidir. Her ne kadar kafa derisi çok iyi kanlandığı için iltihap riski diğer bölgelere kıyasla daha az görülse de iltihap riski vardır. Özellikle işlemin uzun sürmesi, bir çok klinikte steriliteye dikkat edilmemesi, çoğu saç ekim teknisyeninin sağlık eğitimi almamış olması, işlem sonrası ciddi pansuman yapılmaması ve geniş alanda binlerce yaralanma noktası olması sebebiyle iltihaplanma riski göz ardı edilmez. Bu sebeple bütün merkezler işlemden hemen sonra başlanmak üzere antibiyotik reçetesi yazarlar. Yazılan antibiotiğin düzenli kullanılması gerekir. Antibiotik yanı sıra temizlik döneminde kullanılacak kabuk yumuşatıcı ve şampuanın da mikrop öldürücü etkisi olan klorheksidin içermesi etkili bir koruma sağlar. Özellikle işlemden sonraki yaraların hassas olduğu ilk bir haftada bölgeyi mikroplardan arındırma özelliği de olan krem ve şampuan kullanmak önemlidir.
Seyrek de olsa iltihap gelişmektedir ve oluşan iltihap köklerin ölümüne, yer yer hiç saç çıkmamasına neden olmaktadır. Benzer şekilde donör alandaki iltihaplanma doğaldan var olan köklerin ölümüne neden olabilir.
Saç Ekimi Sonrası Şampuan
Bu amaçla kullanılacağını yazan bir çok şampuan görebilirsiniz. Bu yönde önerilen şampuanların hepsi birbirinin aynı içeriğe sahiptir ve ekimle ilgili bir yönleri yoktur. Ekimden sonra kullanılmasının çeşitli avantajları olan ve bu işe özel üretilmiş tek ürün Postop Köpük Şampuandır ve şu avantajları vardır:
Köpük şeklinde olması sayesinde ekim alanını zedelemeden köpük elde edilir
İçeriğindeki klorheksidin uygulandığı alandaki mikropların % 99.99 unu öldürür.
Bebek şampuanı içeriğinde olduğu için zararlı madde içermez.
Temizleme gücü diğer şampuanlardan farksızdır.
Daha ekonomiktir.
Beraberinde verilen kabuk yumuşatıcı jel temizlik süresinin kısalmasını sağlar.
Saç Ekiminden Sonra Kullanılan İlaçlar
Farklı klinikler farklı ilaçlar yazsa da burada kullanılması gereken ilaçlar, kullanılmasının yararı olan ilaçlar ve kullanılmasının zarar verebileceği ilaçlar olarak ele alınabilir.
Kullanılması Gereken İlaçlar;
Tüm cerrahi girişimlerden sonra iltihaplanma riski vardır ve iltihap bir felaketle sonuçlanabilir bu sebeple iltihaptan korunmak için mutlaka antibiotik başlanmalıdır. Antibiotik tercihen Augmentin veya Cipro gibi geniş spektrumlu olmalıdır ve tercihen bir kutu bitirilmelidir. (1)
Kullanılması Yararlı İlaçlar
Damar genişletici içeren ilaçlar, bunlar damarları genişleterek köke giden kan miktarını ve kökün beslenmesini arttırır ve kök ölümünü azaltır. Kökün iyi beslenmesi şok dökülme denilen geçici dökülme oranını da azaltır.
En iyi damar genişletici ilaçlar Tebokan Tablet ve Xpecia Tablet tir. İşlemden hemen sonra bu ilaçlardan birine başlamak son derece yarar sağlar. Tebokan sadece damar genişletici ginkgo biloba içerir, Xpecia Tablet ginkgo biloba yanı sıra saç dökülmesini engelleyen etkisiyle doğalda var olan kalite kaybetmiş saçların kalitesini arttırarak ekimden elde edilecek kazanımın çok daha fazla olmasını sağlar.
Xpecia keratin, biotin (B7 vitamini), çinko, saw palmetto gibi diğer içerikleri sayesinde saç ekim merkezlerinin ekimden sonra neredeyse her hastalarına standart yazmaktadır.
B7 vitamini; Çok gerekli olmayan ama çeşitli yararları yanı sıra hiçbir zararı olmayan bir vitamindir. Biotin ve H vitamini de denmektedir. Saç tırnak vitamini olarak da bilinir. Günde 10 mg biyotin almak şok dökülmeyi azalttığı yönünde bilgiler vardır,saç kalınlığını arttırır.
Ağrı kesiciler; iyileşme yönünde yararı da zararı da yoktur ama hastanın ağrısını azaltarak hasta lüksünü arttırır. Aprol, apranax gibi ağrı kesiciler şişliğin daha erken düzelmesini de sağlar.
Kullanılması Zararlı İlaçlar
Kortizon; ekim sonrası şişlik oluşumunu engellemek ve şişliğin erken çekilmesi için verilir ve oldukça etkilidir. Kortizon kullananlarda şişlik daha az olur ama kortizonun ( corticosteroid ) yara iyileşmesini geciktirdiği bilgisi kesindir. Yara iyileşmesinin gecikmesine neden olmak şişlik olmasından daha kötü bir şey olduğu için kortizon kullanmamak daha akıllıca olur. Kullanılacaksa da düşük doz kullanılmalıdır çünkü kortizonların yara iyileşmesini geciktirmesi dışında çok fazla ve çok ciddi yan etkileri vardır. (2)
Saç Ekimi Sonrası Süreç
Süreçte kesinlikten söz edilemez çünkü süreci etkileyen bir çok faktör vardır, bu faktörler şöyle sıralanabilir:
Bünye; kişinin iyileşme yeteneği,
Ekimi yapanların eğitimi ve becerisi,
Alınan köklerin dışarıda bekleme süresi,
Alınan köklerin bekletildiği ortam ısısı ve sıvının özelliği,
Ekim sonrası kullanılan ilaçlar,
Sigara kullanımı,
Tüm bunlara bağlı olarak şu şekilde değişebilen şöyle bir süreç tarif edilebilir;
İlk gün kan sebebiyle kırmızı görünen ekim alanı ve donör alanı dışında görsel sorun olmaz. Kişiye göre değişen ağrı olur, bunun için ağrı kesici alınabilir. Ekim bölgesine sürtmemek koşuluyla bu günlerde şapka takılabilir ama klinikler bu konuda çok tutucudur.
İkinci gün ağrı hafifler ama kafa derisi ve alında şişlik başlar sonraki günlerde giderek artar. İkinci gün banyo öneren klinikler yıkama için hastayı kliniğe çağırır.
Bazı klinikler 3. Gün yıkar veya hastaya yazdığı Postop ile yıkamasını önerir. 3. Gün yıkamak ve özel ürün kullanmak verilebilecek zararı önler çünkü 3. Gün kök tam olmasa da belirgin ölçüde tutmuş olur.
4. Günde daha önce kırmızı görünen kanlı alanlar kahverengi yara kabuğu görünümüne ulaşır. Postop set kullanıldıysa kabuk oluşmayabilir, oluşsa da minimaldir.
5. Günde şişlik azalmaya başlar, ağrı vs hiçbir şikayet kalmamıştır.
6. Günde şişlik belirgin azalır ve sosyal yaşama dönülebilir. Bu arada her gün işlem alanı yıkanabilir ve yıkandıkça temizlenir.
12. Gün eğer kabuk varsa postop jel ile iyice yumuşattıktan sonra köpük şampuanla yıkayıp tırnaklayarak tamamen temizlenecek şekilde temizlik yapılabilir. Bu tarihten sonra bölgeye hiçbir şey yapmaya gerek yoktur. 12. Günden sonra saç tıraşı olmakta sakınca yoktur.
İkinci haftadan sonra az miktarda şok dökülme başlar, Xpecia kullananlarda bu süre daha geç olur.
4.-6 haftalarda şok dökülme hızlanır, ek önlem (B7 vitamini, Tebokan veya Xpecia) alınmadıysa ekilenlerin tamamı veya önemli bir kısmı dökülmüş olur.
İkinci ayda kalanların artık şok dökülme yaşamayacağı düşünülür.
5-7. Ayda şok dökülmeyle kaybedilenler geri çıkmaya başlar ve 4-5 ay sürer
1. Yılın sonunda ekilenlerin % 90 lık kısmı çıkmış olur, geri kalanların tamamlanması iki yılın sonunu bulabilir. Saç ekiminin son hali 2 yılı bulur
1https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1042369908001088
2 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2956963/
Genel cerrahi ve medikal estetik uzmanı olan Op. Dr. Atilla Kaya, Türkiye’de FUE alım yöntemi ile saç ekimi yöntemini geliştirmekle birlikte aynı zamanda yine ülkemizde ilk defa kaş ekimi uygulamasını geliştirmiştir.